Blaumachen #3, editorial

«Ξύπνα Κεμάλ,
αυτός ο κόσμος πήρε φωτιά!»

Έχουν περάσει δύο χρόνια από την τελευταία έκδοση του περιοδικού Blaumachen. Από τότε μεσολάβησαν πολλά. Το επιταχυνόμενο σκάσιμο της χρηματοπιστωτικής φούσκας έφερε ξανά στην επιφάνεια την καπιταλιστική κρίση και ενώ τα αφεντικά ενέτειναν την επίθεση στην αναπαραγωγή της εργατικής τάξης, μια παγκόσμια όξυνση των ταξικών συγκρούσεων άρχισε να γίνεται ορατή. Κάπως έτσι διαμορφωνόταν το ιστορικό φόντο όταν μέσα σε μια νύχτα εμφανίστηκαν στο προσκήνιο οι εξεγερμένοι προλετάριοι του Δεκέμβρη. Μ’ αυτό το τεύχος επανερχόμαστε, προσπαθώντας να κάνουμε μια κριτική αποτίμηση αυτής της συγκλονιστικής ιστορίας. Όσα ζήσαμε κατά τη διάρκεια του Δεκέμβρη που πέρασε ήταν για εμάς η πιο ξεκάθαρη αποκάλυψη της τεράστιας δύναμης που μέλει να σαρώσει τον παλιό κόσμο. Οι εξεγέρσεις δεν είναι πια θολά γεγονότα του παρελθόντος, ειδήσεις από μακρινούς τόπους, ευχολόγια ή ουτοπίες. Ποιος θα τολμήσει πλέον να μας καληνυχτίσει νουθετώντας μας πως «αυτός ο κόσμος δεν θα αλλάξει ποτέ»;

Τί ήταν όμως αυτό το διαφορετικό στα γεγονότα του Δεκέμβρη που μας δίνει τη δυνατότητα να μιλάμε για ιστορική ρήξη, για πρωτοτυπία; Η απάντηση βρίσκεται στον πλούτο των πρακτικών του πλήθους των εξεγερμένων, σ’ όλα αυτά που έκαναν και τις δυνατότητες που ανέδειξαν οι πράξεις τους για το μέλλον, στις μαζικές και ανελέητες επιθέσεις ενάντια στους μπάτσους και τις εκτεταμένες καταστροφές κρατικών κτιρίων και εμπορικών καταστημάτων, στις απαλλοτριώσεις των εμπορευμάτων και την καταστροφή τους. Η απάντηση βρίσκεται στη σκανδαλώδη απουσία αιτημάτων και την απαξίωση της πολιτικής. Στην ενεργή συμμετοχή πλήθους μεταναστών, που εδώ και 20 περίπου χρόνια στην Ελλάδα, με ελάχιστες εξαιρέσεις, ήταν βυθισμένοι στη σιωπή. Βρίσκεται στην πρακτική της άρνησης που ισοπέδωσε όλες τις ταυτότητες των δρώντων υποκειμένων και ανέδειξε την κοινότητα των εξεγερμένων. Βρίσκεται στην ιστορική σύνδεση των πρακτικών όλων αυτών που δεν μπορούν πλέον να δουν τίποτα θετικό στο μέλλον, που βλέπουν ότι ο καπιταλισμός τους επιφυλάσσει μόνο την περαιτέρω υποτίμηση της ζωής τους.

Η εξέγερση του Δεκέμβρη δε γενικεύτηκε και αναγκαστικά υποχώρησε. Μία αποτίμηση της αναταραχής που θέλει να είναι χρήσιμη από τη σκοπιά της καταστροφής του κεφαλαίου οφείλει να αναδείξει και να επιχειρήσει να ερμηνεύσει τα όριά της. Αυτός είναι ο στόχος καταρχήν της καταγραφής των πρακτικών των εξεγερμένων προλετάριων και της συγκεκριμένης σύνθεσής τους. Αλλά αυτό δεν αρκεί. Πρέπει να συνοδεύεται από την ενδελεχή ανίχνευση της σχέσης αυτού του ιστορικού επεισοδίου αφενός με την καθημερινή εξέλιξη της ταξικής πάλης και αφετέρου με τη δυνατότητα της επανάστασης, δηλαδή της καταστροφής της σχέσης κεφάλαιο, της κομμουνιστικοποίησης της ζωής. Η εξέγερση πρέπει να αποτιμηθεί κριτικά μέσα στο ιστορικό πλαίσιο που ανήκει. Έτσι μπορεί να αποφευχθεί η ταυτολογική εξήγηση για την υποχώρηση κάθε εξέγερσης που λέει ότι το προλεταριάτο δεν κάνει την επανάσταση επειδή δεν καταστρέφει τον καπιταλισμό, αλλά και η διαχωρισμένη παγίωση των πρακτικών της εξέγερσης σε εξεγερσιακή πολιτική.

Ο Δεκέμβρης μας άλλαξε, όπως και πολλούς άλλους που βρέθηκαν στους δρόμους των εξεγερμένων πόλεων. Μας οδήγησε στο να δώσουμε μεγαλύτερη έμφαση στην ιστορικότητα της σχέσης κεφάλαιο, στη διαλεκτική της φύση και στο γεγονός ότι η δυνατότητα καταστροφής της εμπεριέχεται στην ίδια την αντιφατική της ανάπτυξη. Με το βασικό κείμενο αυτού του τεύχους «Δεκέμβρης 2008: Μια προσπάθεια να ανιχνεύσουμε τη δύναμη και τα όρια του αγώνα μας» προσπαθούμε ουσιαστικά να αναδείξουμε τη διαλεκτική μεταξύ της δύναμης του Δεκέμβρη και των εσωτερικών ορίων του. Όρια που αναγνωρίζουμε σαν ιστορικά και όχι σαν στρατηγικά ή τακτικά λάθη των προλετάριων ή της οργάνωσής τους. Επιστρέφοντας στο κεντρικό ερώτημα που είχαμε θέσει στο 1ο τεύχος του περιοδικού μας «πώς μπορεί το προλεταριάτο, ενεργώντας ως τάξη που ανήκει σ’ αυτόν τον τρόπο παραγωγής, στην αντίθεση του με το κεφάλαιο εντός της καπιταλιστικής σχέσης, να καταργήσει τις τάξεις και να κομμουνιστικοποιήσει τη ζωή;», επεκτείνουμε τη διαπίστωση της Théorie Communiste ότι «οι προλετάριοι δεν ‘είναι’ επαναστάτες, όπως ο ουρανός ‘είναι’ γαλάζιος, επειδή ‘είναι’ μισθωτοί και εκμεταλλευόμενοι, ούτε ‘είναι’ η διάλυση των υπαρχουσών συνθηκών. Στην αυτομεταμόρφωση τους συγκροτούν τον εαυτό τους από αυτό που είναι σε επαναστατική τάξη», με μια διαπίστωση που το Δεκέμβρη αντιληφθήκαμε τη δύναμή της και περιέχεται επίσης στο ίδιο κείμενο της ομάδας από τη Γαλλία: «Δεν υπάρχει θαυματουργή λύση γιατί δεν υπάρχει ενοποιητικό αίτημα. Η τάξη ενοποιείται μόνο στη διάρρηξη της σχέσης μέσα στην οποία τα αιτήματα έχουν νόημα: της καπιταλιστικής σχέσης».¹

Τοποθετώντας την εξέγερση του Δεκέμβρη στο ιστορικό πλαίσιο των σύγχρονων εκφράσεων της ταξικής πάλης στη Δύση, θεωρήσαμε επίσης χρήσιμο να συμπεριλάβουμε σ’ αυτό το τεύχος μια συνέντευξη που πήραμε από τη Γαλλίδα συντρόφισσα Jeanneneton, το 2007. Η άμεση εμπειρία της από το κίνημα ενάντια στη CPE και η δική μας από το φοιτητικό κίνημα του 2006-07 στην Ελλάδα συναντιούνται για να ξεδιαλύνουν τις συνδέσεις ανάμεσα στους δύο αυτούς αγώνες, που μαζί με τις ταραχές του 2005 στα γαλλικά προάστια, αποτελούν τους ιστορικούς τόπους όπου πρέπει να ψάξει κανείς για την άμεση προϊστορία της εξέγερσης του Δεκέμβρη.

Πηγαίνοντας όμως ακόμη μακρύτερα στο παρελθόν, αναζητώντας μέσα στο περιεχόμενο των ιστορικών εξεγέρσεων την απόσταση μεταξύ της σημερινής και της προηγούμενης ιστορικής περιόδου του κεφαλαίου, επιλέξαμε να συμπεριλάβουμε σ’ αυτό το τεύχος το κείμενο «Η παρακμή και η πτώση της θεαματικής-εμπορευματικής οικονομίας» για την εξέγερση των μαύρων προλετάριων στη συνοικία του Γουάτς, στο Λος Άντζελες, τον Αύγουστο του 1965. Πέρα από την αξία που έχει σαν ντοκουμέντο των γεγονότων μιας τόσο μακρινής χρονικά ιστορίας, αποτελεί μια σημαντική θεωρητική κατάθεση της επανάστασης της τότε εποχής.

Η έκδοση που κρατάτε στα χέρια σας συμπληρώνεται από ένα εκτενές χρονολόγιο των γεγονότων του Δεκέμβρη, εμπλουτισμένο με προκηρύξεις που κυκλοφόρησαν στην καρδιά της εξέγερσης. Η δουλειά αυτή έγινε με σκοπό να βοηθήσει στην όσο το δυνατόν πιο ολοκληρωμένη αποτύπωση του κλίματος που επικρατούσε και να αποτελέσει γραπτή παρακαταθήκη για το κίνημα, ενάντια στη λήθη που επιβάλλει η επιστροφή μας στην κανονικότητα.

Να σημειώσουμε, τελειώνοντας, ότι στο παρόν τεύχος δεν καταπιανόμαστε με τις εξελίξεις στο ταξικό μέτωπο μετά το τέλος της εξέγερσης, παρά μόνο στο περιθώριο του απολογισμού αυτής. Πολύ σημαντικές πτυχές αυτών των εξελίξεων, όπως η διαδικασία κανονικοποίησης μετά την πρωτοχρονιά του 2009, η σχέση της εξέγερσης με τους εν εξελίξει διεκδικητικούς προλεταριακούς αγώνες στην Ελλάδα, η διαφαινόμενη ενδυνάμωση του συνδικαλισμού βάσης και το ζήτημα της διαχείρισης των μεταναστών και των αναδυόμενων αγώνων τους, εκκρεμούν για περισσότερη ανάλυση στο μέλλον.

Ευχαριστούμε τον Α. για την συμμετοχή του στην έκδοση αυτού του τεύχους και τον Θ. για τη συνολική προσφορά του στην προσπάθειά μας. Ευχαριστούμε επίσης όλους τους φίλους και συντρόφους που συνεισέφεραν με τη μεταφορά και συζήτηση των εμπειριών τους από τον Δεκέμβρη.

Όλα τα κείμενα του τεύχους έχουν δουλευτεί συλλογικά αλλά υπογράφονται από τους συγγραφείς τους οι οποίοι φέρουν και την ευθύνη για την τελική τους μορφή.

___________________________________
1.Theorie Communiste, Self-organisation is the first act of the revolution; it then becomes an obstacle which the revolution has to overcome. Το κείμενο βρίσκεται στην ιστοσελίδα http://libcom.org/library/theorie-communiste.